Ο Επίκτητος έλεγε:
"Οι άνθρωποι ταράζονται όχι από αυτά που συμβαίνουν, αλλά από την άποψή τους γι' αυτά που συμβαίνουν".
Σήμερα, θέλουμε να σου εξηγήσουμε πρακτικά τι σημαίνει αυτό στην καθημερινότητα μας και πώς το mindfulness μας βοηθάει σε αυτό.
Πριν κάποιες ημέρες, μας έστειλε email μια κυρία χρήστης της εφαρμογής μας και μας έγραψε:
"Έκανα την 1η ημέρα του Καθημερινού Προγράμματος, αλλά δεν ένιωσα καλύτερα, συνέχισα να είμαι πιεσμένη και με στρες. Το mindfulness δεν κάνει για εμένα τελικά".
Αυτό που λέει, λοιπόν, ο Επίκτητος στο παραπάνω απόφθεγμά του είναι ότι ουσιαστικά δεν ταραζόμαστε από την Πραγματικότητα (Αντικειμενικά Γεγονότα), αλλά από την Προσωπική μας Άποψη (Υποκειμενικές Επιθυμίες) πάνω σε αυτά.
Υπάρχει, δηλαδή, η πραγματικότητα από τη μια και η πραγματικότητα, όπως θα θέλαμε να είναι από την άλλη.
Πραγματικότητα, όπως είναι: 1 + 1 = 2
Πραγματικότητα, όπως θα θέλαμε να είναι: 1 + 1 = 3
Αν αναλύσουμε το απόφθεγμα του Επίκτητου πάνω στη φράση της κυρίας που έκανε το διαλογισμό της Εφαρμογής μας, παρατηρούμε το εξής:
Α] Πραγματικότητα
Οι άνθρωποι ταράζονται όχι από αυτά που συμβαίνουν:
"έκανα την άσκηση σήμερα και παρατήρησα ότι νιώθω πιεσμένη και έχω στρες".
Β] Αντίληψη πάνω στην Πραγματικότητα
...αλλά από την άποψή τους γι' αυτά που συμβαίνουν:
"δεν ένιωσα καλύτερα μετά (ενώ θα ήθελα ή θα έπρεπε), πιστεύω ότι το mindfulness δεν κάνει για εμένα τελικά". (αντίληψη)
Αυτό είναι κάτι το φυσιολογικό και συμβαίνει σε όλους μας, όταν ξεκινάμε την άσκηση μας στο mindfulness και θέλουμε άμεσα αποτελέσματα.
Πιστεύουμε ότι ο στόχος του mindfulness είναι να μας κάνει να νιώσουμε άμεσα καλύτερα, πιο ήρεμα, πιο χαλαρά.
Αυτό, όμως, είναι μια παγίδα.
Είναι κι αυτό μέρος του μοτίβου της σκέψης μας, που θέλει να αλλάξει την πραγματικότητα:
να αποφύγει το δύσκολο και να προσκολληθεί στο ευχάριστο.
Αυτό που κάνει το mindfulness ουσιαστικά, είναι ότι μας βοηθάει να βάλουμε στην άκρη τις αντιλήψεις και τις επιθυμίες μας,
ώστε να αρχίσουμε να παρατηρούμε την Πραγματικότητα όπως αυτή είναι την κάθε στιγμή, χωρίς να αγκιστρώνουμε επάνω της τα "θέλω" ή τα "δεν θέλω" μας.
Γι' αυτό, ένα σημαντικό κομμάτι του mindfulness είναι η Περιέργεια και η Καλοσύνη.
Περιέργεια για να ανακαλύψουμε τις Προσωπικές μας Αντιλήψεις πάνω στην πραγματικότητα (Μοτίβα, Πεποιθήσεις), αλλά και πώς αυτά εκφράζονται μέσα από σκέψεις, αισθήσεις και συναισθήματα.
Καλοσύνη, για να δώσουμε χώρο και χρόνο στον εαυτό μας να τα ανακαλύψει όλα αυτά και να απαγκιστρωθεί, χωρίς να τον πιέζουμε με απαιτήσεις και άμεσα αποτελέσματα.
Ένα παράδειγμα mindfulness πρακτικής με προσοχή στο παρόν, περιέργεια και καλοσύνη είναι:
Έκανα την πρακτική μου σήμερα και παρατήρησα ότι δεν είμαι καθόλου καλά. Το έκανα με το ζόρι και δεν περνούσε η ώρα με τίποτα. Ένιωσα πιεσμένη και με έντονο στρες. Παρατήρησα, όμως, ότι αυτό βγαίνει στις αισθήσεις μου με πόνο στο στομάχι, έντονο πιάσιμο στον αυχένα και σφίξιμο στα δόντια. Κατάλαβα ότι ενώ διαλογίζομαι, σφίγγω τα δόντια μου χωρίς να το καταλαβαίνω.
Σήμερα, παρόλη την ένταση και το στρες που έχω, θα προσπαθήσω μέσα στην ημέρα μου να μη σφίγγω τα δόντια μου συνέχεια και όταν συνειδητοποιώ ότι το κάνω, τότε θα παίρνω 3 βαθιές συνειδητές αναπνοές, για να βγαίνω από τον αυτόματο πιλότο και να δίνω λίγο χώρο παραπάνω στο σώμα μου να ηρεμήσει.
Βλέπεις πώς μπορώ να παρατηρώ και να μαθαίνω από την πρακτική μου στο mindfulness;
Πώς αυτό με βοηθάει να μαθαίνω τον εαυτό μου και τα μοτίβα του;
Κι έτσι, να μπορώ να του δώσω τον κατάλληλο χώρο, ώστε να αρχίσει σιγά-σιγά να αλλάζει σε μια πιο ήρεμη καθημερινότητα;
Αν το κάνουμε αυτό, λοιπόν, για κάποιο χρονικό διάστημα, τότε θα δούμε ότι μειώνεται η αυτόματη αντίδρασή μας στα γεγονότα και η κριτική πάνω στην Πραγματικότητα και, έτσι, αρχίζει μια μεγαλύτερη αποδοχή αυτής.
Αυτή η αποδοχή της πραγματικότητας (είτε δύσκολη, είτε ευχάριστη) είναι που μας κάνει να νιώθουμε καλύτερα, μας δίνει περισσότερη ηρεμία, χαλάρωση και λιγότερο στρες.
Η ηρεμία και η μείωση του στρες είναι το συμπληρωματικό όφελος και όχι ο σκοπός της πρακτικής του mindfulness.
Καταλαβαίνεις τη διαφορά;
Πολύ απλοϊκά, είναι σαν τη γνωστή φράση με το μισογεμάτο ή το μισοάδειο ποτήρι και πώς επιλέγει να το βλέπει κανείς.
Η πραγματικότητα είναι απλά ένα ποτήρι με νερό.
Τα μοτίβα σκέψης μας, όμως, επιλέγουν κάθε στιγμή πώς θα χαρακτηρίσουμε το ποτήρι.
Δημιουργούν, δηλαδή, τη δική μας υποκειμενική πραγματικότητα πάνω στην πραγματικότητα.
Έτσι, όταν δεν νιώθουμε καλά, η πραγματικότητά μας γίνεται ένα μισοάδειο ποτήρι, ενώ όταν νιώθουμε καλά το ποτήρι αλλάζει σε μισογεμάτο.
Η πρακτική στο mindfulness σημαίνει να κοιτάς το ποτήρι όπως είναι, παρατηρώντας με προσοχή, περιέργεια και καλοσύνη τι αναδύεται από μέσα σου.
Βαριέσαι να το κοιτάς;
Το βλέπεις μισοάδειο;
Κουράζεσαι, όταν το κοιτάς;
Νιώθεις απογοητευμένος/η με αυτό το ποτήρι;
Ήθελες ένα πιο ακριβό;
Θέλεις να το αλλάξεις;
Θέλεις να το σπάσεις;
Ήθελες να είχε σαμπάνια μέσα;
Έτσι, αρχίζεις να παίρνεις απόσταση από τα αυτόματα μοτίβα του μυαλού σου, να έχεις μεγαλύτερη αποδοχή της πραγματικότητας και να μπορέσεις να ηρεμήσεις μέσα σε αυτήν.
Σκοπός της πρακτικής μας στο mindfulness, λοιπόν, είναι η συνειδητή παρατήρηση της πραγματικότητας στο τώρα (αναπνοή) χωρίς κριτική.
Αν το κάνουμε αυτό με 4 απλά βήματα:
1. Βγες από τον αυτόματο πιλότο και ξεκίνα με έναν διαλογισμό για να έρθεις στο τώρα, ώστε να βιώσεις την πραγματικότητα όπως είναι.
(Το παρελθόν και το μέλλον δεν υπάρχουν, δεν είναι πραγματικότητα.)
2. Κατά τη διάρκεια του διαλογισμού, να στρέφεις πάντα την προσοχή σου με περιέργεια στην αναπνοή σου έτσι, ώστε να παρατηρείς τις σκέψεις, τις αισθήσεις και τα συναισθήματά, που προκύπτουν στο τώρα. Έτσι, θα ανακαλύψεις τα μοτίβα του μυαλού σου και πώς αυτά εκφράζονται. Με τον καιρό, θα αρχίσεις να μην παρασύρεσαι και να μην καθορίζεσαι από αυτά.
3. Δείξε καλοσύνη στον εαυτό σου και μην προσπαθείς να αλλάξεις την πραγματικότητα, απαιτώντας άμεσα αποτελέσματα ή συγκρίνοντας τον εαυτό σου με άλλους. Δώσε χρόνο και αγάπη στον εαυτό σου. Επίτρεψέ του να είναι πιεσμένος, πιασμένος, κακόκεφος, χαρούμενος, ενθουσιασμένος.
4. Συνέχισε αυτό που είναι να κάνεις μετά τον διαλογισμό, με συνειδητότητα και χωρίς να κρίνεις ή να απαιτείς πιεστικά από τον εαυτό σου να αλλάξει κάτι.
Κάνε κάθε μέρα την πρακτική σου στο mindfulness έτσι, ώστε να αρχίσεις σιγά-σιγά να αναγνωρίζεις και να μαθαίνεις τα μοτίβα του μυαλού σου (Τις Προσωπικές σου Αντιλήψεις πάνω στην Πραγματικότητα).
Τα μοτίβα είναι πεποιθήσεις, που μας έχουν δοθεί από το οικογενειακό, αλλά και το κοινωνικό μας περιβάλλον από τη στιγμή που γεννιόμαστε.
Παράδειγμα κάποιον αρνητικών μοτίβων σκέψης, που μπορεί να έχουμε είναι:
"Δεν μπορώ να τα καταφέρω, γιατί δεν έχω αυτοπεποίθηση."
"Αν δε δίνω το 100%, δε θα με αγαπήσουν."
"Όταν αποφασίζω να κάνω μια θετική αλλαγή στη ζωή μου, πάντα κάτι στραβό συμβαίνει."
"Όταν κάποιος δε μου λέει καλημέρα, σημαίνει ότι κάτι του έχω κάνει."
"Αν δεν έχω πολλά λεφτά, δε θα μπορώ να είμαι ευτυχισμένος."
Τα μοτίβα σκέψης μας βάζουν στον αυτόματο πιλότο, χάνουμε την επιλογή της συμπεριφοράς μας και δρούμε ασυνείδητα και σύμφωνα με τα αυτόματα θέλω του μοτίβου μας.
Όταν διαλογίζεσαι, μην προσπαθείς να διώχνεις γρήγορα μια σκέψη ή ένα συναίσθημα.
Παρατήρησέ τα πρώτα χωρίς κριτική, σαν να είσαι θεατής και βλέπεις μια μικρή ταινία, καθώς έχουν να σου μάθουν πολύ χρήσιμα πράγματα.
Μη μείνεις όμως για πολύ εκεί, αποχαιρέτησέ τα και έπειτα γύρνα πάλι στην αναπνοή σου (στο τώρα).
Ένας απλός κανόνας, όταν ξεκινάς την πρακτική σου στο mindfulness είναι: όποια σκέψη και αν κάνεις, προέρχεται από κάποιο παλιό αυτόματο μοτίβο που έχεις. Δώσε της χώρο να εκφραστεί, παρατηρώντας την με περιέργεια.
Γι' αυτό το λόγο, η καθημερινή πρακτική στο mindfulness είναι τόσο σημαντική. Γιατί αρχίζεις να παρατηρείς και να μαθαίνεις τα μοτίβα σου είτε αυτά εμφανίζονται ως σκέψη είτε ως συναίσθημα είτε ως αίσθηση.
Σου ευχόμαστε να έχεις ευχάριστες, ξεκούραστες, ήρεμες, δύσκολες, πιεσμένες ή και άβολες πρακτικές στο mindfulness ταξίδι σου.
Το θέμα είναι να τις παρατηρείς όλες με προσοχή, από μια θέση περιέργειας και με καλοσύνη, γιατί όλες είναι εκεί για να γνωρίσεις καλύτερα τον εαυτό σου.
Το mindfulness είναι ένα υπέροχο ταξίδι, που θα σου αλλάξει τη ζωή μόνο προς το καλύτερο.
✨
Με εκτίμηση,
Mindfulness Greece
Κατέβασε την Εφαρμογή μας από το Google Play ή το App Store και ξεκίνησε Δωρεάν με τις πρώτες ασκήσεις Mindfulness!
Κάνε εγγραφή εδώ για να λαμβάνεις το Newsletter στο email σου!
